Uzależnienie psychologiczne. Co to jest?

Uzależnienie psychiczne (psychologiczne) to wykonywanie jakiejś czynności lub przyjmowanie substancji nieuzależniającej w rozumieniu Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10). Oznacza to, że osoba wyrobiła w sobie niezdrowy nawyk reagowania w trudnej sytuacji. W konsekwencji, w trudnej sytuacji pojawia się silna potrzeba wykonywania danej czynności lub przyjmowania substancji z przekonaniem, że nie ma innego skutecznego sposobu.

Co może uzależniać psychologicznie?

Uzależnienie psychiczne charakteryzuje się:

• potrzebą szukania i dostarczania substancji regulującej napięcie,
• wzrostem tolerancji na działanie substancji,
• potrzebą dostarczania bodźców kosztem swojego zdrowia i komfortu otoczenia,
• natrętnymi myślami dookoła przyjmowania substancji lub wykonywania czynności
• nie występuje zespół abstynencyjny

Uzależnienie psychologiczne od substancji – przykłady

• ePapierosy beznikotynowe
• piwa 0%
• produkty z CBD

Opisane produkty w kolumnie 1. nie zawierają substancji o potencjale uzależnienia chemicznego, ponieważ:

• epapierosy „zerówki” nie maja uzależniającej nikotyny;
• piwo 0% nie ma znaczącej ilości alkoholu;
• olejek czy susz CBD nie ma znaczącej ilości THC.

Opisane czynności nie wpływają znacząco na ośrodek nagrody w mózgu. Obie grupy „rytuałów” przynoszą ukojenie, rozluźnienie, spokój i zmniejszają cierpienie danej osoby. O uzależnieniu psychologicznym mówimy wtedy, gdy osoba musi wykonać daną czynność lub przyjąć daną substancję, które nie jest niezbędna do życia i może nieść negatywne skutki zdrowotne i psychologiczne.

Epapierosy beznikotynowe wciąż mają wiele szkodliwych substancji, które odkładają się w płucach, na strunach głosowych, podrażniają żołądek itd.

Piwo 0% jest poważnym czynnikiem ryzyka, przez który łatwiej wpaść w alkoholizm. Poza tym ma bardzo dużą ilość cukru.

Z 40. produktów CBD dostępnych na rynku, 70% miało podany nieprawdziwy skład. Wyższa zawartość THC niż 0,2% (!), inne szkodliwe substancje, zawyżona zawartość CBD.

Uzależnienie psychologiczne od czynności – przykłady

• sprawianie sobie bólu (samookaleczanie, szczypanie, obgryzanie skórek/ust)
• wykonywanie rytuałów
• kiedy jest mi źle, idę np. do fryzjera (nie dotyczy robienia zakupów)

Wykonywanie rytuałów z czasem staje się uciążliwe dla osób otaczających osobę jak i dla samej osoby. Koncentracja tylko na jednym rytuale (sposobie) radzenia sobie z czasem nie zmniejsza napięcia a generuje dodatkowe problemy czy zaburzenia. Mowa tu np. o kompulsywnym sprzątaniu, kupowaniu, zbieraniu… Podobnie jak z czynnościami tj. jest mi źle -> idę do fryzjera, kosmetyczki, na zakupy…

Zapoznaj się z mechanizmem uzależnienie psychologicznego.